प्रधान मंत्री श्रम योगी मान-धन (PM-SYM) नावाची पेन्शन योजना सुरू केली आहे का? नसेल तर जाणून घ्या माहिती. "प्रधानमंत्री श्रम योगी मान-धन योजना" ही कामगारांसाठी भारत सरकारने 15 फेब्रुवारी 2019 रोजी सुरू केलेली पेन्शन योजना आहे. या योजनेचा उद्देश विविध क्षेत्रात काम करणाऱ्या कामगारांना आर्थिक सहाय्य प्रदान करणे हा आहे. या योजनेअंतर्गत, योजनेच्या लाभार्थ्यांना वैयक्तिक खात्यात मासिक पेन्शन प्राप्त करण्याचा अधिकार देण्यात आला आहे.
असंघटित कामगार हे मुख्यतः घरातील कामगार, रस्त्यावरील विक्रेते, मध्यान्ह भोजन कामगार, हेड लोडर, वीटभट्टी कामगार, मोची, चिंध्या वेचणारे, घरकामगार, धोबी, रिक्षाचालक, भूमिहीन मजूर, स्वतःचे खाते कामगार, शेतमजूर, असे काम करतात. बांधकाम कामगार, विडी कामगार, हातमाग कामगार, चामडे कामगार, दृकश्राव्य कामगार आणि तत्सम इतर व्यवसाय ज्यांचे मासिक उत्पन्न रुपये 15,000/ दरमहा किंवा त्यापेक्षा कमी आहे आणि ते 18-40 वर्षे वयोगटातील आहेत. त्यांना नवीन पेन्शन योजना (NPS), कर्मचारी राज्य विमा निगम (ESIC) योजना किंवा कर्मचारी भविष्य निर्वाह निधी संघटना (EPFO) अंतर्गत समाविष्ट केले जाऊ नये. पुढे, तो/ती आयकरदाता नसावा.
- मासिक पेन्शन: योजनेअंतर्गत, पात्र उमेदवारांना मासिक पेन्शन मिळते, जे त्यांच्या व्यावसायिक स्तरावर आणि पात्रतेच्या आधारावर निर्धारित केले जाते.
- निधी: योजनेच्या लाभासाठी निधी उपलब्ध करून देण्यासाठी केंद्र आणि राज्य सरकारांमध्ये भागीदारी आहे.
- अर्ज प्रक्रिया: योजनेच्या लाभार्थ्यांना अर्ज करण्यासाठी जवळच्या कामगार कार्यालयात जावे लागेल आणि आवश्यक कागदपत्रांसह अर्ज भरावा लागेल.
- विविध श्रेणी: या योजनेत इमारती आणि इतर बांधकाम कार्य, उपयुक्तता आणि सेवा क्षेत्र यासारख्या विविध श्रेणी होत्या आणि इतर उद्योगांमध्ये काम करणाऱ्या कामगारांसाठी स्वतंत्र मानके सेट केली होती
(i) किमान विमा निवृत्ती वेतन: PM-SYM अंतर्गत प्रत्येक ग्राहकाला किमान विमा पेन्शन रुपये 3000 मिळेल. /- वयाची ६० वर्षे पूर्ण झाल्यानंतर दरमहा.
(ii) कौटुंबिक निवृत्ती वेतन: निवृत्तीवेतनाच्या प्राप्तीदरम्यान, सदस्याचा मृत्यू झाल्यास, लाभार्थीच्या जोडीदारास लाभार्थ्याला मिळालेल्या पेन्शनपैकी 50% कुटुंब निवृत्तीवेतन म्हणून प्राप्त करण्याचा अधिकार असेल. कौटुंबिक पेन्शन फक्त जोडीदारालाच लागू आहे.
(iii) जर एखाद्या लाभार्थ्याने नियमित योगदान दिले असेल आणि कोणत्याही कारणामुळे त्याचा मृत्यू झाला असेल (वयाच्या 60 वर्षापूर्वी), त्याच्या/तिच्या जोडीदाराला नियमित योगदान देऊन नंतर योजनेत सामील होण्याचा आणि पुढे चालू ठेवण्याचा किंवा तरतुदींनुसार योजनेतून बाहेर पडण्याचा हक्क असेल. बाहेर पडणे आणि पैसे काढणे.
- नावनोंदणी संस्था: नावनोंदणी सर्व सामान्य सेवा केंद्रांद्वारे केली जाईल. असंघटित कामगार त्यांचे आधार कार्ड आणि बचत बँक खाते पासबुक/जनधन खात्यासह त्यांच्या जवळच्या CSC ला भेट देऊ शकतात आणि योजनेसाठी स्वतःची नोंदणी करू शकतात. पहिल्या महिन्यासाठी योगदानाची रक्कम रोख स्वरूपात दिली जाईल ज्यासाठी त्यांना पावती दिली जाईल.
- सुविधा केंद्रे: LIC ची सर्व शाखा कार्यालये, ESIC/EPFO ची कार्यालये आणि केंद्र आणि राज्य सरकारची सर्व कामगार कार्यालये असंघटित कामगारांना त्यांच्या संबंधित केंद्रांवर योजना, त्याचे फायदे आणि त्यानंतरच्या प्रक्रियेबद्दल सुविधा देतील.
- निधी व्यवस्थापन: PM-SYM ही कामगार आणि रोजगार मंत्रालयाद्वारे प्रशासित आणि भारतीय आयुर्विमा महामंडळ आणि CSC eGovernance Services India Limited (CSC SPV) द्वारे प्रशासित केंद्रीय क्षेत्र योजना असेल. LIC पेन्शन फंड मॅनेजर असेल आणि पेन्शन पे आऊटसाठी जबाबदार असेल. PM-SYM पेन्शन योजनेंतर्गत गोळा केलेली रक्कम भारत सरकारने निर्दिष्ट केलेल्या गुंतवणूक पद्धतीनुसार गुंतवली जाईल.
- बाहेर पडणे आणि पैसे काढणे: या कामगारांच्या रोजगारक्षमतेतील अडचणी आणि अनियमित स्वरूप लक्षात घेऊन योजनेतील निर्गमन तरतुदी लवचिक ठेवण्यात आल्या आहेत. बाहेर पडण्याच्या तरतुदी खालीलप्रमाणे आहेत:
- जर ग्राहक 10 वर्षांपेक्षा कमी कालावधीत योजनेतून बाहेर पडत असेल, तर लाभार्थीचा वाटा फक्त बचत बँकेच्या व्याज दरासह त्याला परत केला जाईल.
- जर ग्राहक 10 वर्षे किंवा त्याहून अधिक कालावधीनंतर परंतु सेवानिवृत्तीचे वय 60 वर्षे पूर्ण होण्यापूर्वी बाहेर पडत असेल तर, निधीद्वारे किंवा बचत बँकेच्या व्याजदरात जे जास्त असेल त्याप्रमाणे जमा व्याजासह लाभार्थीचा वाटा.
- जर एखाद्या लाभार्थ्याने नियमित योगदान दिले असेल आणि कोणत्याही कारणास्तव त्याचा मृत्यू झाला असेल, तर त्याच्या/तिच्या जोडीदाराला नियमित योगदान देऊन योजना पुढे चालू ठेवण्याचा किंवा निधीद्वारे प्रत्यक्षात कमावलेल्या संचित व्याजासह लाभार्थीचे योगदान प्राप्त करून बाहेर पडण्याचा हक्क असेल. किंवा बचत बँकेच्या व्याजदरावर जे जास्त असेल.
- जर एखाद्या लाभार्थ्याने नियमित योगदान दिले असेल आणि सेवानिवृत्तीचे वय 60 वर्षापूर्वी कोणत्याही कारणास्तव कायमचे अपंगत्व आले असेल आणि योजनेअंतर्गत योगदान देणे सुरू ठेवता येत नसेल, तर त्याच्या/तिच्या जोडीदाराला त्यानंतर योजना सुरू ठेवण्याचा अधिकार असेल. नियमित योगदान भरणे किंवा लाभार्थींचे योगदान प्रत्यक्षात निधीद्वारे किंवा बचत बँक व्याजदर यापैकी जे जास्त असेल त्या व्याजासह प्राप्त करून योजनेतून बाहेर पडणे.
- ग्राहकाच्या तसेच त्याच्या/तिच्या जोडीदाराच्या मृत्यूनंतर, संपूर्ण निधी निधीमध्ये जमा केला जाईल.
- NSSB च्या सल्ल्यानुसार सरकारने ठरवल्याप्रमाणे इतर कोणतीही निर्गमन तरतूद.
- पेन्शन पे आउट: एकदा लाभार्थी 18-40 वर्षांच्या प्रवेशाच्या वयात योजनेत सामील झाला की, लाभार्थ्याला वयाच्या 60 वर्षापर्यंत योगदान द्यावे लागेल. वयाची ६० वर्षे पूर्ण केल्यावर, ग्राहकाला कौटुंबिक पेन्शनच्या लाभासह रु.3000/- ची खात्रीशीर मासिक पेन्शन मिळेल,
- तक्रार निवारण: योजनेशी संबंधित कोणत्याही तक्रारींचे निराकरण करण्यासाठी, ग्राहक सेवा क्रमांक 1800 267 6888 वर संपर्क साधू शकता जो 24×7 आधारावर उपलब्ध असेल किंवा वेब पोर्टल/ ॲपवर तक्रारी नोंदवण्याची सुविधाही असेल.
या योजनाविषयी आणि अर्ज प्रक्रियेबद्दल तपशीलवार माहितीसाठी, ऑनलाइन पोर्टलवर किंवा स्थानिक कामगार कार्यालयात जावे. तर मित्र हो अशा पद्धतीने आपण आपला प्रधान मंत्री श्रम योगी मान-धन (PM-SYM) नावाची पेन्शन योजना सुरू करू शकता. जर तुम्हाला आमचा लेख आवडला असेल तर तुमच्या मित्रांसोबत शेअर करायला विसरू नका आणि लेख वाचल्याबद्दल धन्यवाद!